کد مطلب:182683 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:187
تلاش و معاش
امام سجاد علیه السلام می فرماید: تلاش برای تأمین معاش خانواده در نزد من ثوابش از آزاد كردن بنده برتر است. لان ادخل السوق و معی لعیالی لحما و قد قرموا الیه احب الی من ان اعتق نمسة. [1] «به بازار آمدن و نیازهای خانواده ام را تأمین كردن گواراتر است در نزد من از آزاد نمودن بنده.» تا آنجا كه تأمین معاش را به عنوان یك تعهد الهی بر خویش لازم می داند و می فرماید: اگر در برابر معاش و ساماندهی زندگی خانواده ام و دیگران مسؤول نبودم، هیچ گاه سر از عبادت خدا
[ صفحه 87]
برنمی تابیدم، و لولا ان لاهلی علی حقا و لسائر الناس... لرمیت بطرفی الی السماء و بقلبی الی الله. [2] .
در رفتار هم، می بینیم حضرت تلاش فراوان بر آبادگری و سازندگی دارد. آن گونه كه افزون بر تأمین زندگی خویش بخش عظیمی از آسیب ها و كمبودها را ترمیم می كند و زندگی دیگران را ساماندهی می نماید. مواردی كه در زندگی حضرت مشاهده می شود، به خوبی گواهی می دهند كه سید الساجدین علیه السلام تا چه مقدار بر این امر مهم اهتمام داشته اند. با این كه از مدیریت عمومی محروم بودند و سیستم اقتصادی جامعه و اموال عمومی و سرمایه های كلان خدادادی مانند منابع و معادن در اختیار حضرت نبود، اما از تلاش و سازندگی خویش تا چه مقدار به ساماندهی اقتصادی پرداخته اند.
حضرت در هنگام پگاه برای به كف آوردن روزی حلال از خانه بیرون می رفتند، كان علی بن الحسین علیه السلام اذا اصبح خرج غادیا فی طلب الرزق. [3] امام سجاد علیه السلام در كنار پانصد اصل نخل در نخلستان خودش هزار ركعت نماز به جای می آورد، فكان یصلی عند كل نخلة ركعتین. [4] معلوم می شود تا چه مقدار به آبادگری توجه داشته كه پانصد اصل نخل در اختیار داشته است كه از منابع این گونه آبادگری می تواند به آسیب پذیرهای جامعه، آن گونه امداد رسانی نماید.
امام سجاد علیه السلام آن مقدار انبان به دوش كشید و نیازمندی های خانواده ها را تأمین نمود كه شانه های حضرت پینه بسته بود. امام سجاد علیه السلام صد خانواده نیازمند را در مدینه به طور مستمر تأمین می نمود،
[ صفحه 88]
و لقد یعول مأة اهل بیت من فقراء المدینة. [5] امام سجاد علیه السلام هزار بنده را با اموال خویش خریدار و آزاد ساخت. [6] امام سجاد علیه السلام چهل مرتبه به حج و عمره مشرف شد. این هزینه ها به خصوص آن دو قلم نخست (تأمین صد خانواده و آزاد كردن هزار بنده) قلم درشتی می باشد كه حضرت باید از امكانات بالایی بهره مند باشد تا در انجام این گونه كارهای خیر توانا باشد. امام سجاد علیه السلام كه اموال عمومی بیت المال و یا منابع و معادن در اختیار نداشت، این تلاش ها را از حاصل نخلستان خودش، از آبادگری و سازندگی خودش ساماندهی نمود.
اینها محورهای برجسته فضایل امام معصوم علیه السلام در امر سازندگی است كه زمینه الگوگیری برای پیروان آن، در هر زمان فراهم می سازد. اگر امام سجاد علیه السلام در عبادت و پرستش و نماز و روزه این چنین نمونه است، كه هزار ركعت در شبانه روز نماز می گزارد؛ در تلاش و سازندگی و آبادگری و اهتمام به امور اجتماعی نیز این گونه نمونه است كه پانصد اصل نخل ببار می نشاند و هزار بنده آزاد می سازد. و صد خانواده محروم را پوشش می دهد. همان طور كه خود حضرت شفاف ساختند، پاداش این تلاش ها از پاداش نماز و روزه كمتر نخواهد بود. از رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم نیز این گونه رهنمون رسیده است كه عبادت، هفتاد قسم است كه برترین آنها طلب حلال است، العبادة سبعون جزء افضلها طلب الحلال. [7] كه عبادت تنها نماز و روزه نیست، هر كار سازنده به نام خدا و برای خدا عبادت است.
[ صفحه 89]
[ صفحه 87]
برنمی تابیدم، و لولا ان لاهلی علی حقا و لسائر الناس... لرمیت بطرفی الی السماء و بقلبی الی الله. [2] .
در رفتار هم، می بینیم حضرت تلاش فراوان بر آبادگری و سازندگی دارد. آن گونه كه افزون بر تأمین زندگی خویش بخش عظیمی از آسیب ها و كمبودها را ترمیم می كند و زندگی دیگران را ساماندهی می نماید. مواردی كه در زندگی حضرت مشاهده می شود، به خوبی گواهی می دهند كه سید الساجدین علیه السلام تا چه مقدار بر این امر مهم اهتمام داشته اند. با این كه از مدیریت عمومی محروم بودند و سیستم اقتصادی جامعه و اموال عمومی و سرمایه های كلان خدادادی مانند منابع و معادن در اختیار حضرت نبود، اما از تلاش و سازندگی خویش تا چه مقدار به ساماندهی اقتصادی پرداخته اند.
حضرت در هنگام پگاه برای به كف آوردن روزی حلال از خانه بیرون می رفتند، كان علی بن الحسین علیه السلام اذا اصبح خرج غادیا فی طلب الرزق. [3] امام سجاد علیه السلام در كنار پانصد اصل نخل در نخلستان خودش هزار ركعت نماز به جای می آورد، فكان یصلی عند كل نخلة ركعتین. [4] معلوم می شود تا چه مقدار به آبادگری توجه داشته كه پانصد اصل نخل در اختیار داشته است كه از منابع این گونه آبادگری می تواند به آسیب پذیرهای جامعه، آن گونه امداد رسانی نماید.
امام سجاد علیه السلام آن مقدار انبان به دوش كشید و نیازمندی های خانواده ها را تأمین نمود كه شانه های حضرت پینه بسته بود. امام سجاد علیه السلام صد خانواده نیازمند را در مدینه به طور مستمر تأمین می نمود،
[ صفحه 88]
و لقد یعول مأة اهل بیت من فقراء المدینة. [5] امام سجاد علیه السلام هزار بنده را با اموال خویش خریدار و آزاد ساخت. [6] امام سجاد علیه السلام چهل مرتبه به حج و عمره مشرف شد. این هزینه ها به خصوص آن دو قلم نخست (تأمین صد خانواده و آزاد كردن هزار بنده) قلم درشتی می باشد كه حضرت باید از امكانات بالایی بهره مند باشد تا در انجام این گونه كارهای خیر توانا باشد. امام سجاد علیه السلام كه اموال عمومی بیت المال و یا منابع و معادن در اختیار نداشت، این تلاش ها را از حاصل نخلستان خودش، از آبادگری و سازندگی خودش ساماندهی نمود.
اینها محورهای برجسته فضایل امام معصوم علیه السلام در امر سازندگی است كه زمینه الگوگیری برای پیروان آن، در هر زمان فراهم می سازد. اگر امام سجاد علیه السلام در عبادت و پرستش و نماز و روزه این چنین نمونه است، كه هزار ركعت در شبانه روز نماز می گزارد؛ در تلاش و سازندگی و آبادگری و اهتمام به امور اجتماعی نیز این گونه نمونه است كه پانصد اصل نخل ببار می نشاند و هزار بنده آزاد می سازد. و صد خانواده محروم را پوشش می دهد. همان طور كه خود حضرت شفاف ساختند، پاداش این تلاش ها از پاداش نماز و روزه كمتر نخواهد بود. از رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم نیز این گونه رهنمون رسیده است كه عبادت، هفتاد قسم است كه برترین آنها طلب حلال است، العبادة سبعون جزء افضلها طلب الحلال. [7] كه عبادت تنها نماز و روزه نیست، هر كار سازنده به نام خدا و برای خدا عبادت است.
[ صفحه 89]
[1] وسائل، ج 15، ص 251.
[2] بحار، ج 46، ص 57.
[3] وسائل، ج 12، ص 43.
[4] خصال، ج 2، ص 517.
[5] خصال، ج 2، ص 518، طبقات، ج 5، ص 511.
[6] ارشاد، ج 2، ص 142.
[7] فروع كافي، ج 5، ص 78.